“Hoe implementeer je innovatieve installatietechnieken nú in het onderwijs?”

In een Learning Community werken bedrijven en onderwijs nauw samen aan het oplossen van een helder gedefinieerde uitdaging of probleem. Samen komen zij snel verder. Een ervaren facilitator leidt dit vaak iteratieve leerproces in goede banen. De Learning Community ‘Moderne Technieken in het Onderwijs’ is daar een geslaagd voorbeeld van. Drie deelnemers aan deze Learning Community blikken enthousiast terug: “Zet de beginkaders goed neer en dan loopt het vanzelf.”

Arjan Krijgsman is organisatoradviseur bij AK Business Solutions: “Ook begeleid ik projecten en geef ik trainingen. Vanuit Saxion en Stichting Pioneering vervul ik de rol van facilitator in Learning Communities.” Arjan schetst de startvraag voor de Learning Community ‘Moderne Technieken in het Onderwijs’: “Welke nieuwe, innovatieve technieken moeten we de jonge generatie installateurs nu al in hun onderwijs meegeven voor de energietransitie en duurzaamheid?” Al snel ontdekte de Learning Community dat de soort techniek niet uitmaakt, maar wel hóe je die in de praktijk toepast en hoe je je onderwijs daarop toespitst: “Onze Learning Community richtte zich op deze vervolgvraag.”

Eerste uitdaging: organisatiegraad maximaliseren

Arjan: “De eerste uitdaging was om de juiste deelnemers op een constructieve wijze in deze Learning Community te verenigen. Nefit haakte eerder al aan, geënthousiasmeerd door de Technicampus Stedendriehoek, maar de Learning Community was nog niet op sterkte en werd nog niet opgestart. Een Learning Community is effectief met een samenstelling van 4 tot 8 personen. Vervolgens hebben we er Van Niel Installatietechniek bij gevraagd die onder andere met Nefit werkt. Vanuit Van Niel nam monteur Nick Dito deel. Hij was tevens oud-student van de Technicampus, dus hij kon vanuit twee ervarings-perspectieven deelnemen.” Eveneens haakte de werkvoorbereider van Van Niel aan: “Michiel stuurt de monteurs aan en kan goed inschatten welke kennis er eventueel mist en moet worden aangevuld.” Arjan kreeg hiermee de Learning Community op sterkte en kon het inhoudelijke werk starten.

Bijzondere rol van facilitator

Bij de start legde Arjan als facilitator de kaders neer. Arjan: “Daarna kwam ik in de sessies snel in de rol van luisteraar, vragensteller en aanvuller. Kortom, mijn bijdrage is het proces aan alle kanten faciliteren zonder op de inhoud in te gaan. Natuurlijk, ik kan die inhoud best wel volgen en snap ook de details, maar voor een facilitator is dat geen vereiste eigenschap. Het gaat erom dat je faciliteert dat alle deelnemers van elkaar leren. Dat betekent dat ik geborgenheid in de groep moet bereiken evenals gelijkwaardigheid voor alle deelnemers. Dit is dé voorwaarde voor kennisdeling.” Voor Arjan was het extra leerzaam om een Learning Community mee te maken in het onderwijs: “We creëerden met elkaar een hele constructieve, positieve flow. Mijn grootste leerpunt? Zet de beginkaders goed neer en dan loopt het vanzelf.” De opbrengsten uit deze Learning Community zijn officieel gepresenteerd. Arjan: “Deze Learning Community was onderdeel van het project Bouwen aan Human Capital. TNO, Universiteit Twente, Windesheim en Saxion gaat onze opbrengsten gebruiken om die in nieuwe samenwerkingsopties toe te passen.”

Bijdrage vanuit de pure praktijk

Nick Dito is allround monteur bij Van Niel Installatietechniek in Twello. Nieuwe en innovatieve technieken komen steeds meer op zijn pad zoals warmtepompen. Zijn docent Bernard Zuidhof van Nick’s eerdere opleiding aan de Techniekcampus vroeg hem een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de installatietechnische opleiding voor zowel studenten als docenten. Nick: “Ik vind het leuk om iets terug te doen als dat de opleiding helpt verbeteren.” Dit verzoek mondde uiteindelijk uit in Nick’s deelname aan de Learning Community: “Door een verbeterde technische opleiding hoop ik ook bij te dragen aan meer instroom van jong technisch talent.”

Kanaliseren van brainstorm

Wat was Nick’s inbreng in de Learning Community? “De samenstelling van deelnemers was heel breed, van opleiders tot en met mijzelf als voormalige leerling die inmiddels werkt. Die breedheid leidde al direct in het begin tot een vruchtbare brainstorm. Eerst breng je met elkaar heel veel punten naar boven en vervolgens verkleinden we al die inbreng richting het hoofdonderwerp: wat kunnen we doen om nieuwe technieken en verduurzaming nú al toe te passen in de opleiding?” Nick is enthousiast over de rol van Arjan als facilitator: “Hij stuurt bij in de goede richting. Arjan hielp ons bij het onderwerp te blijven en allerlei afslagen te vermijden. Dat werkte heel goed.”

Positief over uitkomsten

Nick is positief over de uitkomsten van de Learning Community: “Bernard Zuidhof is docent Projectleider MEI opleidingen. Hij deed ook mee en is al langer actief met dit onderwerp. In de Learning Community zijn we erin geslaagd om zijn eerste idee samen uit te kristalliseren tot een werkend prototype.” Is de Learning Community voor Nick voor herhaling vatbaar? “Zeker! Dit is een goed instrument voor nog veel meer uitdagingen in de technische sector. Aan tafel krijg je heel snel inzicht in hoe alle deelnemers ergens naar kijken, van fabrikant tot en met installateurs en ook de docenten die elke dag in aanraking zijn met de studenten. Dat is ook voor mijn ontwikkeling leerzaam.”

Schakelrol tussen bedrijfsleven en onderwijs

Gerwin ter Mate is voor ROC Aventus actief als praktijkdocent aan de Technicampus in Deventer: “Ik geef zowel elektro- als installatietechniek.” Gerwin nam deel aan de Learning Community vanuit zijn rol als praktijkdocent: “Ik nam zowel inhoudelijk deel alsook vanuit een begeleidende rol. Vanaf mijn 18e ben ik werkzaam in de elektro- als installatietechniek. Al die ervaring bracht ik mee naar deze Learning Community. Evenals mijn ervaring vanuit zeven jaar als praktijkdocent. Met al die opgetelde kennis kon ik in de Learning Community heel mooi de schakel vormen tussen beide werelden: die van de opleiding en die van het technisch bedrijfsleven. Bedoeld om met elkaar te beoordelen hoe we nieuwe technieken kunnen implementeren in het mbo-onderwijs. Een brede opdracht die we heel concreet kleiner hebben opgedeeld in de sessies van de Learning Community. Hierin zijn we goed begeleid door Arjan in de rol van facilitator. Hij was zowel gespreksleider als bewaker van het doel van deze Learning Community.”

Nog beter inzicht gekregen

Tot slot: heeft Gerwin zelf nog iets geleerd van deze Learning Community? “Zeker! Nóg beter inzicht in wat een monteur tegenwoordig allemaal tegenkomt in het werk. Vroeger verving je een cv-ketel, maar nu moet je een compleet nieuwe oplossing bedenken om aan de warmtevraag te kunnen voldoen, een heel complex vraagstuk met de focus op het energievraagstuk van de toekomst. En daar hebben we goed opgeleide monteurs voor nodig! Met deze Learning Community hopen wij daar aan bij te dragen.”