Moderne technieken in de opleiding Installatietechniek

De Technicampus Stedendriehoek en Salland, opgericht in 2013 door en voor het bedrijfsleven, is een Publiek Private Samenwerking tussen Bouwmensen, Technicampus Metaal, IW Noord, Oost & Flevoland opleidingen en Aventus. Het doel van de Technicampus is het opleiden van aankomende vaklieden voor technische beroepen. De studenten combineren drie of vier dagen werk bij een technisch leerbedrijf met theorielessen en praktijkopleiding op de Technicampus.

Hoewel in de grote en modern ingerichte werkplaatsen praktijk, theorie en innovatie heel dicht naast elkaar staan, wordt er binnen de opleiding Installatietechniek het onderwijs nog veel gebaseerd is op verouderde technieken, zoals de CV-ketel. Hierdoor komen studenten slechts beperkt in contact met moderne technieken. Dat moet veranderen.

Om het onderwijs beter te laten aansluiten bij de huidige en toekomstige technieken, werkt de Technicampus aan het moderniseren van het lesprogramma. Daarvoor worden binnen deze Micro Learning Community de volgende vragen gesteld:

• Welke technieken zullen in de toekomst worden gebruikt voor huisverwarming?
• Welke technieken worden momenteel door installateurs gebruikt en welke verwachten ze in de toekomst te gebruiken?
• Welke technieken moeten wel of niet meer worden onderwezen in de opleiding Installatietechniek?

Resultaat

Bij het uitvoeren van deze micro learning community kwamen mensen uit het praktijkonderwijs en het bedrijfsleven samen. Ze toetsten of het gegeven onderwijs in de opleiding MBO Installatietechniek niveau 3 voldoende aansluit bij de situaties in het werkveld en hoe het onderwijs verbetert kan worden. Door het onderwijs beter te laten aansluiten op de praktijk gaan afgestudeerde studenten beter voorbereid het werkveld in.

De hoofdvraag van het onderzoek:

Hoe kan de installateur van de toekomst, met minimaal MBO niveau 3, onderwezen worden in nieuwe afgifte technieken, zoals warmtepomp- en verdeeltechniek en hoe kan dit vanuit de Technicampus aangeboden worden?

Uitgevoerde acties

Om de hoofdvraag te beantwoorden hebben de deelnemers van de learning community een verschillende acties uitgevoerd:

1. Het vinden van onderwijsvoorbeelden uit Deventer en Zutphen. De Nefit-Bosch leerroute werd als voorbeeld aangeduid en positief ontvangen door de deelnemers van de learning community.
2. Een dag meelopen met een monteur om te ondervinden welke vraagstukken en uitdagingen een monteur dagelijks tegenkomt. De conclusie is dat een monteur veel van zijn werkzaamheden moet plannen en vooruit moet kijken. Voor veel monteurs is dat lastig. Daarnaast moet een monteur goed kunnen communiceren met de klant om bijvoorbeeld af te stemmen waar apparatuur en leidingen geplaatst gaan worden.
3. Het team bepaalde wat de grootste uitdagingen zijn in het dagelijkse werk van een monteur. De conclusie was dat het vooral noodzaak is dat jonge monteurs de technieken eigen te maken. Op school hebben zij de basiskennis gekregen, maar in praktijksituaties moeten zij soms zelfstandig problemen oplossen die niet zijn uitgelegd in het onderwijs. Er werd bepaald dat studenten te weinig les krijgen over het afregelen van ketels, terwijl dit wel noodzakelijke kennis is om zelfstandig te kunnen werken.
4. Het team zocht uit wat de gemiddelde interesse is van studenten voor de moderne techniek. Zij ondervonden dat met name MBO-niveau 3 studenten interesse hebben in moderne technieken, zoals warmtepompen, verdelers en warmtetechniek.
5. Ook het bijscholen van bestaande monteurs op nieuwe technieken werd onder de loep genomen. Bedrijven, zoals Van Niel, willen monteurs die zelfstandig kunnen werken en willen nadenken over complexe problemen. Het is belangrijk dat monteurs zelf problemen kunnen herkennen en de kennis hebben om ze ook op te lossen. Daarnaast is het van groot belang dat monteurs kennis hebben van bijvoorbeeld F-gassen. Hier is doorgaans een extra opleiding voor nodig, omdat dit een aparte expertise is.
6. Het team bepaalde wat belangrijke onderwerpen zijn die moet terugkomen in het onderwijs. De volgende punten weren aangeduid: (1) het lezen van hydrauliekschema’s, (2) het begrijpen van de gevolgen van verschillende instellingen van een pomp, (3) het begrijpen en kunnen aansluiten van een buffervat aansluiting, en (4) het kunnen uitlezen en afregen van gegevens uit app’s en smartphones.

Vervolg

Als vervolg van dit project wil het team 3 nieuwe micro learning communities opzetten om het onderwijs concreet aan te passen.

• LC 1: Hoe kunnen MBO-niveau 3 studenten met praktijk en theorie onderwezen worden in de nieuwe warmtepomp en verdeeltechniek op de Technicampus in Deventer?
• LC 2: Hoe kan er een Nefit-Bosch leerroute aangeboden en verweven worden in het onderwijs van Technicampus?
• LC 3: Hoe kan Niveau 3 richting 1e monteur, service technicus en meettechniek onderwezen worden op de technicampus in Deventer

Deze Micro Learning Community is uitgevoerd in het kader van het project Regionaal Bouwen aan Human Capital.

Regionaal Bouwen aan Human Capital versnelt en verrijkt bestaande initiatieven in de leefomgeving op het gebied van duurzaamheid. En schaalt op. En we gaan het gewoon doen. Omdat het moet. Voor een toekomstbestendige leefomgeving. Wij verbinden leren, werken en innoveren. Door met nieuwe Human Capital instrumenten een impuls te geven aan bestaande initiatieven.

Vanuit het programma van Regionaal Bouwen aan Human Capital verrijken we ook lopende projecten binnen organisaties en tussen organisaties. Dit gaat bijdragen aan de versnelling die gerealiseerd moet worden om de opgaven waar we voor staan te verminderen.