Het is een hele opgave om een grijs bedrijventerrein te veranderen naar een klimaatbestendige plek.Voskamp Groep wil die uitdaging wel aangaan en verandert het bedrijventerrein van locatie Almelo tot een Twents Klimaatplein. We spraken Hans van Es, directieadviseur duurzaamheid/MVO bij Voskamp Groep. Hans neemt ons mee in de beweegredenen van Voskamp Groep om te investeren in het klimaatbestendig maken van het bedrijventerrein. Daarnaast legt hij ons uit hoe ze dit project hebben aangepakt.
Betekenisvol ondernemen
Wanneer we Hans vroegen waarom duurzaamheid zo’n groot onderdeel is van de bedrijfsvoering van de Voskamp Groep, kwam hij met een uitgebreid antwoord: “Het gaat niet goed met de wereld. Met het klimaat gaat het niet goed, met het milieu gaat het niet goed en wij vinden dat we als groot bedrijf met 650 medewerkers onze verantwoordelijkheid moeten nemen om de wereld niet slechter, maar juist beter achter te laten tijdens onze bedrijfsvoering. We willen niet zomaar ondernemen, maar betekenisvol ondernemen”.
Hij vervolgt dat deze intrinsieke motivatie niet de enige reden is om duurzaamheid hoog in het vaandel te zetten. Hans benadrukt dat steeds meer klanten vragen naar duurzaamheidsgegevens en dat bovendien de wet- en regelgeving steeds meer bedrijven duwt richting duurzaam ondernemen. Een laatste, zeer belangrijke reden om extra in te zetten op duurzaamheid is het doel om een aantrekkelijke werkgever te zijn. “Jonge mensen binden zich eerder aan bedrijven die op dit thema acteren dan aan bedrijven die het laten liggen”, stelt Hans.
Familiebedrijf biedt ruimte voor snellere besluitvorming
Voskamp Groep is een familiebedrijf dat al ruim 70 jaar bestaat. We vroegen Hans of dit maakt dat ze ook anders aankijken tegen duurzaamheid. Hebben ze meer aandacht voor de volgende generaties dan andere bedrijven?
“Ik denk wel dat de aard van een familiebedrijf maakt dat je automatisch vanuit dat karakter ook nadenkt over de toekomst voor kinderen en kleinkinderen. Maar ook over de kinderen en kleinkinderen van onze medewerkers. Wat dat betreft is het ook één grote familie en wordt dat verantwoordelijkheidsgevoel ook echt wel gevoeld”, legt Hans uit. “En ik denk dat de meerwaarde van een familiebedrijf ook is dat je ook daadwerkelijk snellere besluitvorming en snellere acties kan genereren op dit thema dan wanneer je in een corporate situatie zit, waarbij sprake is van aandeelhouders of een groot buitenlands bedrijf dat toeziet op dat soort beslissingen. Bij een familiebedrijf zijn dat kortere klappen”, vervolgt hij.
Gewoon beginnen
Het vertalen van beleid naar praktische veranderingen is vaak een struikelblok voor veel organisaties. Er kan namelijk veel weerstand ontstaan onder werknemers die ermee te maken krijgen. We vroegen Hans hoe Voskamp Groep daarmee omgaat: “De strategie die we daarbij kiezen is gewoon beginnen, dingen gaan doen, experimenteren. Hoe klein ook, maar wel concreet. En daar waar de energie voelen, sluiten we op aan en dat proberen we te benutten. Op die manier komen we vanuit draagvlak tot verandering en proberen we niks af te dwingen.”
Van grijze massa naar meer biodiversiteit
Ondanks dat Voskamp Groep veel aandacht heeft voor verduurzaming, las je dat tot kortgeleden nog niet af aan het bedrijfspand in Almelo. “Ons gebouw was eigenlijk een hele grijze plek; een grijs gebouw met een grijs parkeerterrein. De biodiversiteit rondom dat gebouw is gewoon weg. Dat past niet bij wie we willen zijn, dus daar moesten we iets aan doen.”
Onderdeel van het project Twentse Klimaatpleinen
In het zoeken naar een plan om het bedrijventerrein te vergroenen, kwam Hans in contact met Stichting Pioneering. Zo kwam Hans te weten over een project dat recentelijk is opgezet, namelijk het project Twentse Klimaatpleinen.
Het project Twentse Klimaatpleinen in een notendop: In Twente zijn er meer dan 600 pleinen. Daarvan hebben er slechts 200 het woord ‘plein’ of ‘markt’ daadwerkelijk in hun naam. Maar er zijn er natuurlijk veel meer. Denk alleen al aan de vele schoolpleinen, parkeer- en bedrijventerreinen. Nog maar heel weinig van deze pleinen zijn klimaatbestendig ingericht. Samen met onder andere Hogeschool Saxion, Aveco de Bondt en Waterschap Vechtstromen is Stichting Pioneering aan het onderzoeken hoe we Klimaatpleinen in Twente kunnen stimuleren. Het doel achter Twentse Klimaatpleinen is het verminderen van wateroverlast, hittestress, droogte en bodemdaling en het vergroten van de biodiversiteit in Twente.
Voskamp Groep besloot zich aan te sluiten bij dit project en wordt daarmee het eerste bedrijf met een Twents Klimaatplein.
Klein beginnen en daarna uitbouwen
In eerste instantie waren er grootste plannen voor een totale herinrichting van het bedrijventerrein. “We zijn begonnen met een tekening te laten maken over wat er allemaal mogelijk zou zijn op dat bedrijventerrein om die biodiversiteit terug te krijgen”, legt Hans uit. “Dat plan was voor een gefaseerde aanpak van 3 jaar en betrof een grote investering van 3 ton.” Bij de overweging werd uiteindelijk besloten om wat kleiner te beginnen en later verder uit te bouwen. Dat maakt het eenvoudiger en toegankelijker voor de organisatie om te beginnen, ook met een lager budget. Voskamp Groep koos ervoor om in plaats van een totale herinrichting van het terrein, eerst vergroening toe te voegen.
Hans schetst hoe de verbouwing van het plein wordt aangepakt: “We hebben stroken straatwerk uit het terrein gehaald en daar is nu grond- en teelaarde aangelegd. Die stroken gaan we in november met medewerkers beplanten met eetbare planten en fruitbomen. Ook hebben we een soort verblijfsplek ingericht voor onze medewerkers met twee picknicktafels. Daarboven zit een pergola die we door het Leger des Heils hebben laten bouwen. Daar groeien dan weer druivenplanten boven.”
Deze eerste veranderingen worden op 24 november afgerond. In de volgende fase gaat Voskamp Groep aan de slag met groene gevelbekleding. Daarna zijn ook de andere bedrijfspanden aan de beurt.
Biodiversiteit komt terug
Voskamp Groep hoopt door op deze essentiële plaatsen op het terrein meer beplanting te zetten, de biodiversiteit terug te laten komen op het terrein. “Groen terugbrengen betekent ook dat er in de aarde wat gebeurt, er komen weer beestjes. Op de eetbare struiken komen insecten af en op die insecten komen weer vogels af” ligt Hans toe.
Ontmoetingsplek
Hans denkt dat het terrein hierdoor ook een socialere functie gaat krijgen: “Ik denk dat er op sommige plekken meer gebruik gemaakt wordt van het plein. Er is meer verblijfsruimte om daar gewoon even te zitten in de zon, je boterham te eten, iets te overleggen buiten met je collega. Daar nodigt het zeker tot uit.” Hij voegt eraan toe dat het ook van belang is voor de vitaliteit van de medewerkers. Zelfs de planten zelf hebben een sociale functie. Wanneer de groenten en fruit klaar zijn om geoogst te worden, medewerkers deze mogen plukken en meenemen. Zo krijgt het plein vele functies.
Voorbeeldfunctie niet het doel
Als eerste bedrijf met een klimaatplein binnen een grijs bedrijventerrein is Voskamp Groep een mooi voorbeeld van hoe we ons aan kunnen passen aan het veranderende klimaat. Toch geeft Hans aan dat het niet hun doel is om een voorbeeldfunctie te bekleden: “Die ambitie hebben we eigenlijk niet hoor. We zijn een redelijk bescheiden bedrijf dat het gewoon zelf goed wil doen. Maar als daarmee het effect ontstaat dat je daar anderen mee kan inspireren, dan is dat natuurlijk alleen maar mooi.” Desondanks de bescheidenheid van Hans, kunnen we wel stellen dat Voskamp Groep een mooi voorbeeld is van hoe een bedrijf kan bijdragen aan het klimaatbestendig worden van de omgeving.