De bouwsector wordt vaak geconfronteerd met logistieke uitdagingen zoals slecht weer, verkeersproblemen, storingen en ziekten. Zelfs kleine verstoringen kunnen leiden tot vertragingen, extra kosten, meer stikstofvervuiling of zelfs stopzetting van projecten. Om de impact van deze tegenslagen te beperken, is het van essentieel belang om effectief met tegenvallers om te gaan. Maar hoe doe je dat? Stef Kosters, afstudeeronderzoeker aan de master Technische Bedrijfskunde, werkte vanuit CAPE Groep aan een slimme planningstool die zich aanpast op de ingevoerde data. Samen met Bart Knol, Manager Innovatie bij CAPE Groep, vertelt hij over zijn onderzoek.
Twee nieuwe planningstools
Voor zijn afstudeeronderzoek heeft Stef, in samenwerking met een ervaren uitvoerder van Aannemingsmaatschappij Hegeman B.V. twee planningstools ontwikkeld. Deze zijn bedoeld om stagnaties in de bouw te verminderen en projecten efficiënter uit te voeren. Eén van de tools is gericht op het opstellen van een detailplanning met als doel het minimaliseren van uitvoeringsduur, gelijke verdeling van resources en maximaliseren efficiëntie. Het maken van de planning gebeurde tot op dat moment nog handmatig en is daardoor sterk afhankelijk van de ervaring en kunde van de planner. De tweede tool is bedoeld om bestaande detailplanningen te herzien na een stagnatie, bijvoorbeeld door leveringsproblemen, te minimaliseren.
Bart vertelt waarom het onderzoek van Stef zo waardevol is: “Stagnaties leiden uiteindelijk tot verspilling of hebben andere negatieve effecten. We hadden nog onvoldoende inzicht in het proces, dus Stef heeft het hele proces in kaart gebracht. Hierdoor kunnen we nu beter antwoorden op vragen zoals: Waarop wil je sturen? Wat wil je beheersen en waar wil je actie op ondernemen? Dit onderzoek is onderdeel van een reeks, en Stef heeft hierin grote stappen gezet.”
Detailplanning
De tool die Stef ontwikkelde is specifiek gericht op de detailplanningen van bouwprojecten. Vaak wordt er in de bouw gewerkt met een overall-planning voor het gehele project en een detailplanning voor de komende zes weken. “Mijn planningstool houdt niet direct rekening met de lange termijn, maar probeert de planning voor de komende zes weken zo optimaal mogelijk te maken. Dat vergroot dan weer de kans om op schema te blijven voor het gehele project,” legt Stef uit.
Heuristieken voor snelle oplossingen
Voor het bouwen van de planningstools werkte Stef met zogeheten heuristieken. Een heuristiek is een benadering voor het oplossen van problemen waarbij het doel is om binnen een redelijke tijd een goede oplossing te vinden. In plaats van te zoeken naar de perfecte oplossing, streeft een heuristiek naar een snelle, bijna optimale oplossing binnen een acceptabele tijd.
Stef legt uit hoe dat werkt binnen zijn planningstools: “Om een optimale planning te maken, gaan daar heel veel stappen aan vooraf en moet je verschillende fasen doorlopen. Daarom heb ik een model ontwikkeld dat via meerdere stappen tot een planning komt.”
Om een niet-efficiënte planning te verbeteren, moet je eerst een initiële planning hebben. De literatuur schrijft een methode voor die een planning maakt waarbij je geen rekening houdt met capaciteit. “Dat is niet realistisch, maar wel een beginpunt”, legt Stef uit. “Dan bouw ik stapsgewijs de capaciteiten in, bijvoorbeeld door vast te stellen dat je op één dag maximaal zes mensen kunt inzetten. Hierdoor ontstaat een ‘feasible planning’, die voldoet aan de eisen, maar nog niet optimaal is.”
In de volgende stap wordt binnen de planning gekeken of het mogelijk is om te schuiven tussen verschillende werkzaamheden, zodat de projectduur wordt geminimaliseerd. De heuristiek verkent mogelijke oplossingen door steeds kleine aanpassingen te maken om zo uiteindelijk tot een goede oplossing te komen.
Van MVP naar app
De planningstool is momenteel een Minimal Viable Product (MVP) en is daardoor nog niet erg gebruiksvriendelijk. Stef ziet potentie voor het maken van een app op basis van deze eerste versie van de planningstool. “Als je wat dingen aanpast, kan je hier ook een goede app voor bouwen is, die CAPE Groep kan inzetten voor klanten, maar bijvoorbeeld ook bruikbaar is voor ECOLOGIC in combinatie met een digital twin.” Veel bouwbedrijven kampen met dezelfde problemen, waardoor deze tool waardevol kan zijn voor de hele industrie.
Toepasbaarheid op korte termijn
Deze nieuwe tool zal volgens Bart op korte termijn al ingezet kunnen worden. “Je moet het zien als een proces in verschillende stappen. Eerst maak je alle data inzichtelijk, vervolgens kun je suggesties doen aan de planner, en uiteindelijk kun je gaan automatiseren. Die eerste stap toepassen op korte termijn is al heel goed mogelijk. De tweede en derde stap kosten wat meer tijd”, geeft Bart aan.
ECOLOGIC; verduurzaming van bouwlogistiek
Het onderzoek van Stef valt binnen de activiteiten van het project ECOLOGIC, waarvan CAPE Groep een partner is. Binnen dit project ontwikkelt CAPE Groep een living lab om een brug te slaan tussen onderzoek en de praktijk. Vaak blijkt dat wetenschappelijk onderzoek moeilijk toepasbaar is in de praktijk. Samen met BauWatch zullen sensoren worden geplaatst op bouwplaatsen, onder andere voor Ilips en Aannemingsmaatschappij Hegeman. Het doel is om waardevolle data te verzamelen over bijvoorbeeld uitstoot en draaiuren van materieel. Momenteel wordt dit alleen ingeschat bij de calculatie, maar die aannames worden zelden gecontroleerd tijdens de uitvoering. Via de sensoren kan een nulmeting worden gedaan, van waaruit kan worden geoptimaliseerd.
De planningstools sluiten aan bij de doelstellingen van ECOLOGIC door eerst inzicht te bieden in de data die ten grondslag ligt aan stagnaties en verstoringen in een bouwplanning. Pas daarna kun je de gevolgen beperken en een positieve impact realiseren.
Contact
Meer weten over deze planningstool? Neem contact op met Bart Knol, Manager Innovatie bij CAPE Groep via b.knol@capegroep.nl. Of lees meer over deze onderzoeksopdracht.
Meer weten over het project ECOLOGIC? Neem contact op met Rob Bemthuis, projectleider van het project via r.h.bemthuis@utwente.nl.
