Op vrijdag 12 juli 2024 vond de afrondende bijeenkomst van de eerste ronde van de Challenge Uniforme Aanpak Duurzaam GWW plaats. Deze bijeenkomst markeerde de afsluiting van een intensieve periode waarin overheden, experts uit het werkveld en studenten samenwerkten om GWW-projecten door middel van een uniforme aanpak zo duurzaam en circulair mogelijk te maken. Hierbij werd de Aanpak Duurzaam GWW van het CROW als basis gehanteerd.

Jan Wienk opende de sessie met een reflectie op het traject dat in september vorig jaar begon. Hij benadrukte hoe waardevol het was geweest om van elkaar te leren en kennis te delen. Hij blikte kort terug op het Ruimtemakersfestival eind juni, waar studenten van de opleiding Civiele Techniek van de HAN (Fabian van Stralen, Jelle Ortse, Luuk Molewijk en Matthijs Schutte) hun onderzoeksopdrachten presenteerden. De studenten die aan onze opdracht werkten, behaalden een cijfer van 7,7. Tijdens de bijeenkomst deelden zij nogmaals hun bevindingen.

Onderzoek HAN: Start met ‘Stap 0’

Fabian en Jelle namen het woord en lichtten het onderzoek naar de Aanpak Duurzaam GWW toe waar ze gedurende de challenge aan werkten. In hun presentatie benadrukte het belang van een goed beginproces, waarin alle betrokkenen het proces begrijpen. Dit zorgt voor een beter verloop van het project. Ze introduceerden de ‘stap 0’, de beginfase die cruciaal is voor het uitvoeren van de volgende stappen.

Daarnaast legden ze uit dat het beter is om niet telkens dezelfde mensen met de aanpak te laten werken. Door juist mensen te rouleren, blijven de ideeën fris en zorg je ervoor dat mensen kritisch blijven gedurende het proces.

Een andere aanbeveling die ze deden, was dat het maken van een organisatie-breed basistemplate van het ambitieweb het gebruik van de aanpak kan vereenvoudigen. Door dit basistemplate af te stemmen op lange termijndoelen, zoals vastgelegd in het coalitieakkoord en organisatiedoelen, blijf je gefocust op de juiste zaken.

Kennis als randvoorwaarde voor toepassen van de uniforme aanpak

De deelnemers gingen in groepen uiteen om vier belangrijke vragen te beantwoorden over de toepassing en verdere ontwikkeling van de aanpak:

1. Wat is er nodig om de aanpak en instrumenten goed toe te passen?
2. Wat is belangrijk bij het uitwerken van de aanpak in een handreiking?
3. Hoe kan de aanpak breder binnen de organisatie worden toegepast?
4. Hoe kan monitoring, verbetering en borging van de aanpak worden gerealiseerd?

In de antwoorden kwam terug dat kennis over de aanpak zeer belangrijk is voor een correcte uitvoering van de uniforme aanpak. Zowel intern moet men op de hoogte zijn van de juiste manier van werken als extern moet duidelijk worden of iedereen de aanpak nog wel uniform toepast. De groep gaf aan dat workshops en sessies, zoals bij de challenge, erg waardevol zijn om te leren werken met de nieuwe aanpak. Toch is er daarnaast vraag voor interne begeleiding voor medewerkers die niet bij deze sessies aanwezig kunnen zijn. Het inzetten van een procesbegeleider vormt volgens sommigen ook een mogelijke oplossing.

Van uitgebreide instructie naar stappenplan

Een duidelijke en bondige instructie van de aanpak maakt volgens de deelnemers dat de aanpak ook intern meer kan gaan leven. CROW biedt een uitgebreide uitleg van de aanpak, maar deze wordt door sommige deelnemers als onoverzichtelijk en overweldigend bestempeld. Een simpel stappenplan dat begint bij de, door de studenten voorgestelde, stap 0 heeft de voorkeur.

Tussentijdse reflectiemomenten

Ook werd er door meerdere deelnemers genoemd dat het reflecteren tijdens het uitvoeren van de aanpak erg belangrijk is om niet af te wijken van de voorafgestelde doelen. Door na elke stap te kijken of je nog steeds bijdraagt aan de doelen die in de eerste 2 tot 3 stappen zijn bepaald, voorkom je een terugval in de oude werkwijze. De constante reflectie zorgt er tevens voor dat (de manier van werken met) de aanpak zich steeds verder ontwikkeld.

Handreiking

Pioneering gaat op basis van wat de afgelopen periode is opgehaald door de studenten en vanuit de werksessies en handreiking opstellen. Daarin staan duidelijke instructies en neemt partijen aan de hand mee om de aanpak goed toe te passen.

Vervolg van de Challenge

Vanaf september starten de deelnemers van de vorige Challenge, aangevuld met nieuwe deelnemers aan, een nieuwe Challenge die gericht is op een uniforme aanpak om tot een zo circulair mogelijk project te komen. Dit doen we op basis van projecten die deelnemers inbrengen De ambitie is om al in 2027 grote stappen te hebben gemaakt in de ontwikkeling van een circulair systeem voor de infra en openbare ruimte en dat we de bestaande leefomgeving gaan zien en gebruiken als een ‘urban mine’. Hoewel er al veel wordt gerecycled in de infra-sector, is er nog lang geen sprake van een circulaire economie. Laagwaardige recycling moet plaatsmaken voor hergebruik en hoogwaardige recycling, zodat materialen grondstoffen oneindig in de waardeketen blijven.

De Aanpak Duurzaam GWW blijft ook de basis voor de volgende challenge, waarbij nu de focus ligt op een verdieping. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden en contact opnemen met Jan Wienk voor meer informatie. Deze nieuwe fase biedt de mogelijkheid om verder te bouwen op de opgedane kennis en ervaringen, en om nieuwe, duurzame en circulaire oplossingen te ontwikkelen en te implementeren.